Şiddeti Nasıl Tanırım?
Eğer birisi sizi kontrol etmek, denetlemek, küçük düşürmek, aşağılamak, cezalandırmak ya da sindirmek için çeşitli davranışlarda bulunuyor ise ‘şiddete’ maruz kalıyorsunuz demektir.
Sessiz kalmayın, harekete geçin!
Şiddet Türleri;
Fiziksel güç kullanarak bir diğerine kasıtlı zarar verme davranışıdır.
İtmek, sarsmak, ısırmak, saç çekmek, tokat atmak, çimdiklemek, yumruk atmak, bir nesne fırlatmak veya bir nesne ile vurmak, tehdit etmek, yakmak vb. fiziksel bütünlüğe zarar veren davranışlardır.
Bu davranışlara maruz kalıyorsanız sessiz kalmayın, harekete geçin!
Bireyin, zorlayıcı ve aşağılayıcı cinsel davranışa zorlanmasıdır.
Kadını gebeliğe zorlama veya doğum kontrol yöntemleri kullanmasına izin vermeme; istenmeyen şekil, yer ve zamanda cinsel davranışta bulunma, “hayır” cevabını kabul etmeme, görsel/dokunsal/sözel taciz, cinsel yönden aşağılama, cinsel yönelimi aşağılama ve değersizleştirme, baskı kurmak amacı ile cinselliği kullanma, teşhir, röntgencilik vb. davranışlar cinsel şiddet kapsamındadır.
Bu davranışlara maruz kalıyorsanız sessiz kalmayın, harekete geçin!
Psikolojik hasara neden olan söz ve davranışlardır.
Kişiyi örselemek, korkutmak, sindirmek, cezalandırmak, tek başına bırakmak, aile/arkadaşlarıyla görüşmesini engellemek, yalnızlaştırmak, kişiyi kontrol etmek, küçük düşürmek, alay etmek, lakap takmak, yok saymak, terk etmekle tehdit etmek veya kişinin bilgiye, eğitime ulaşmasını engellemek amacıyla yapılan eylemler duygusal şiddet kapsamına girer.
Kişinin ekonomik özgürlüğünün elinden alınması veya kısıtlanması; ekonomik kaynakların yaptırım, tehdit ve kontrol amacı için kullanılmasıdır.
Ekonomik ihtiyaçların karşılamaması, çalışmanın engellenmesi, çalışmaya zorlanması, meslekte ilerlemenin engellenmesi, kazanca el konulması, maddi konularda fikir alınmaması ekonomik şiddetin varlığını gösteren eylemlerdir.
Teknolojik araçlar yoluyla duygusal, sosyal ve psikolojik hasara neden olan davranışlardır.
Tekrarlı olarak mesaj göndermek, arama yapmak; müstehcen mesaj, video, görüntü göndermek; pornografik mesaj, video, görüntü göndermek; rahatsız edici, tehdit, hakaret içeren mesajlar göndermek siber şiddete örnek davranışlardır.
Amerikan Hastalık Koruma ve Önleme Merkezi (CDC) ise flört şiddetini "bir flört ilişkisi kapsamındaki herhangi bir cinsel saldırı, fiziksel şiddet, sözel ve duygusal kötü muamele" olarak tanımlamıştır.
Evlilik öncesi ilişkilerde çiftlerden birisinin diğerine veya her ikisininde birbirlerine karşı vurma, tokat, tekme, itme vb. şeklinde de olan fiziksel; kıskanma, küsme, gözle taciz etme vb. şeklinde de psikolojik olarak uygulamış oldukları şiddet şeklidir (Makepeace, 1981;Price, E.L; Byers, E.S; Dating Violence Research Team, 1999).
Genel olarak sözel, duygusal veya psikolojik flört şiddeti, karşı cinsi sindirmeye veya incitmeye yönelik sözel veya sözel olmayan eylemlerin kullanımını içerir (Murphy & Hoover, 1999). Genellikle bedensel zararı hedefleyen fiziksel şiddete nazaran duygusal şiddet, bireylerin kişisel bütünlüğüne ve özdeğerlerine zarar veren eylemler ile sıklıkla korku uyandıran ve partnerlerine bağımlılıklarını artıran sözler şeklindedir (Hanley & O'neill, 1997; Smith & Donnelly, 2001).
Israrlı takip, ayrılmış olunan partnerin diğerini sürekli izlemesi ve takip etmesidir. Takip davranışı, korku uyandırmayı, gözdağı vermeyi ve güvencesiz hissettirmeyi hedeflemektedir.
Love bombing aşk-sevgi bombardımanı anlamına gelir. İleride partnere karşı gücü ve kontrolü elde tutmaya yönelik ilişki başlarında sergilenen aşırı ilgiye dönük davranış ve tutumları içerir. Ghosting, herhangi bir uyarı ve gerekçe olmadan bir partnerin diğeriyle olan iletişim ve paylaşımlarını ani bir şekilde kesmesi anlamına gelir. Gaslighting ise psikolojik manipülasyon tekniğidir çeşitli yöntemlerle karşıdaki kişinin düşünce ve algılarını değiştirmeyi barındırır. Gaslighting, 1930’larda oynanan bir tiyatro oyunundan adını alır. Senaryoya göre Jack, eşi Bella’yı manipüle etmek için her gün gaz lambasının ışığını biraz kısıyor. Eşi “Bu lambanın ışığı azaldı mı?” diye sorduğunda sert bir şekilde karşılık verip kadını aşağılıyor. Sonuç olarak Bella’nın kendisine olan güvenini yitirmesini hedefliyor. İşte bu nedenle yapılan bu duygusal manipülasyonun adı gaslighting oluyor.
Sosyal medya veya internet üzerinden de gerçekleştirilebilen cinsel taciz, cinsel arzu ve isteklerini tatmin etmek üzere bir kimsenin başka bir kimseyi bedensel herhangi bir temasta bulunmadan rahatsız etmesiyle ortaya çıkar. Cinsel taciz; facebook üzerinden paylaşım yapma, twitterdan tweet atma veya whatsapp üzerinden mesaj atmak şeklinde internet üzerinden birbirinden farklı şekillerde ve çok çeşitli platformlar kullanılarak gerçekleştirilebilir.
İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
Ne yapabilirim?
- Farkındalığınızı arttırın.
Şiddet kapsamına giren davranışları öğrenin.
- Hayır demekten çekinmeyin.
İstemediğiniz durumlarda rızanız olmadığını gösterin, “hayır” deyin.
- İlişkinize sınır koyun.
Hangi davranışları kabul etmediğinizi dile getirin, kurallar belirleyin, bu güvenli ve eşit bir ilişki kurmanızı sağlar. Bu kurallara uyulmadığı durumda ilişkinizden uzaklaşın.
- Şiddete maruz kalmak istemiyorsanız hiçbir şiddet biçimine müsaade etmeyin.
Size veya bir başkasına küçük düşürücü, tehdit veya hakaret içerikli sözler sarf ettiğinde tepki gösterin.
- Şiddet failin suçudur, sizin değil.
Şiddete maruz kaldığınızda “ben bunu hak ettim.”, “benim yüzümden böyle yaptı.”, “beni sevdiği için böyle yapıyor.” gibi cümleler şiddet uygulayıcının suçunu yok saymaktır. Sınırlarınız ihlal edildiğinde bahaneler üretmeyin, harekete geçin.
- Başkalarına şiddet uyguladığını biliyorsanız size de uygulayabilir.
Başka birine, eski sevgilisine şiddet uygulamışsa ve şiddeti problem olarak görmüyorsa size de uygulama ihtimali var demektir. Karşınızdaki kişiyi değiştirmeye çalışmayın, şiddet onun sorumluluğunda olan bir davranıştır.
Şiddet varsa sevgi yoktur.
- Sakin kalmaya çalışalım.
Öncelikle başınıza gelenin sizin suçunuz olmadığını unutmayın!
- Güvende olabileceğiniz bir yere gidin.
Ses çıkarın, polisi arayın ya da çevreden yardım isteyin.
- Yardım isteyin.
En yakın güvenlik birimi (karakol, jandarma komutanlığı), Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM), Cumhuriyet Başsavcılığına, başvurabilir ya da acil telefon hatlarını arayabilirsiniz.
Acil telefon hatları
- ALO 155 Polis İmdat,
- ALO 156 Jandarma İmdat
- ALO 183 Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı (7 Gün 24 Saat Ücretsiz Hizmet Verir)
- 112 ACİL
- Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı 0212 656 96 96
- Gelincik Hattı 444 43 06
- Güvendiğiniz bir arkadaşınıza ya da aileden birine başınıza gelenleri anlatınız.
Henüz tanıdığınız biriyle konuşmaya hazır değilseniz, destek alabileceğiniz kurumlarla ya da bizimle iletişime geçin.
Tıbbi yardıma ihtiyacınız var ise 112 Acil’i arayınız ya da en yakın hastanenin acil servisine başvurunuz.
Bedeninizde oluşan her türlü çizik, çürük, morluk, kırık durumunda mutlaka doktora giderek, darp raporu alınız. Rapor adli süreçte size lazım olacaktır.
- Delilleri yok etmeyin!
Olay anında üzerinizde olan giysileri yıkamayın, yok etmeyin.
Doktora gitmeden önce duş almayın! Duş almanız durumunda vücudunuzdaki deliller yok olacaktır.
Yazılı ve görsel materyalleri saklayın.
- Bildirim sürecini yönetme konusunda destek alın.
Şiddete maruz kalan birçok kişi kendini diğer insanlardan izole eder, yalnızlaşır. Konuşmaktan kaçınmayın, anlattığınız kişi size inanmasa bile size inanıp destek olacak kişiyi bulana kadar anlatmaya devam edin.
- İntikam almaya çalışmayın! Size zarar veren kişi ile tartışmaya girmeyin!
Süreçle ilgili merkezden veya diğer sivil toplum kuruluşlarından yardım alabilirsiniz.
Yardım alabileceğiniz kurumlar
- Alo Baro 444 26 18
- Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı – İstanbul 0212 292 52 31-32
- Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği – İstanbul 0542 585 39 90
- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) – İstanbul 0212 465 21 96-97
- Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı (7 Gün 24 Saat Ücretsiz Hizmet Verir)
Şiddet olayıyla ilgili harekete geçmeniz için
sizin başınıza gelmesine gerek yok.
Bu tür duruma şahit olmanız durumda da başvuruda bulunabilir, arkadaşınızın sesi olabilirsiniz!
Ne yapmalıyım?
Yaşadığınız cinsel taciz ya da saldırı sonrası kurula başvurmanız oldukça önemlidir. Kurula pctdestek@istinye.edu.tr veya https://www.istinye.edu.tr/tr/form/psikolojik-ve-cinsel-taciz-bildi adresindeki form doldurarak ulaşabilirsiniz, başvurunuz ve tüm süreç gizli tutulacaktır. Başvurunuzun ardından;
1. Başvurunuz birime ulaştıktan sonra kurul size en yakın zamanda yüz yüze görüşmek için bir randevu verir.
2. Bu görüşmede yaşadığınız durum, ihtiyaç ve talepleriniz konuşulur.
3. Görüşmeden sonra kurul üyeleri toplanarak ihtiyaçlarınıza en uygun seçenekleri ve yardım kaynaklarını belirler.
4. Yeniden bir görüşme ayarlanarak gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeler yapılır.
5. İhtiyacınıza göre süreç takip edilir.
Görülebilecek psikolojik durumlar (akut stres belirtileri, depresyon, izolasyon vb. )
Cinsel istismara maruz kalan kişilerin şiddetli obsesyonlar, yoğun ve sık panik ataklar, depresyon, karşı cinse güvenmekte zorluk, cinsel ilişki kurmak istememe ya da gelişigüzel cinsel ilişki yaşama, ilişki sorunları, yeme ve uyku bozuklukları, yoğun suçluluk duygusu, öfke patlamaları gibi olumsuz durumlarla karşı karşıya kaldıkları bilinmektedir.
Yaşadığınız istismar sonrasında kurula başvurabilir ve psikolojik destek almak için pdb@istinye.edu.tr mail adresi aracılığıyla başvuruda bulunabilirsiniz.
Faydalı Bilgiler
Rıza, cinsel ilişkilerde kişinin belirli bir cinsel davranışı yaşamak için istekli olduğunu özgür iradesiyle açık ve sözlü bir şekilde ifade etmesidir. Onay verilmeden gerçekleşen her cinsel eylem cinsel şiddet olma potansiyeli taşır.
Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kısım Altıncı Bölümü “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” başlığı altında Cinsel Saldırı ve Cinsel Taciz suçu ve karşılığında verilecek cezayı düzenlemektedir.
Cinsel Saldırı
Madde 102- (Değişik: 18/6/2014-6545/58 md.)
(1) Cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlâl eden kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Cinsel davranışın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Fiilin vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, on iki yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin eşe karşı işlenmesi hâlinde, soruşturma ve kovuşturmanın yapılması mağdurun şikâyetine bağlıdır.
(3) Suçun;
a) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
b) Kamu görevinin, vesayet veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,
c) Üçüncü derece dâhil kan veya kayın hısımlığı ilişkisi içinde bulunan bir kişiye karşı ya da üvey baba, üvey ana, üvey kardeş, evlat edinen veya evlatlık tarafından,
d) Silahla veya birden fazla kişi tarafından birlikte,
e) İnsanların toplu olarak bir arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle, işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilen cezalar yarı oranında artırılır.
(4) Cinsel saldırı için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun ağır neticelerine neden olması hâlinde, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
(5) Suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü hâlinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.
Cinsel Taciz
Madde 105- (1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) (Değişik: 18/6/2014-6545/61 md.) Suçun;
a) Kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
b) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından,
c) Aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
d) Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
e) Teşhir suretiyle, işlenmesi hâlinde yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda
(m.53/6.b) Amire, iş arkadaşlarına, personeline, hizmetten yararlananlara veya öğrencilerine fiili saldırıda veya cinsel tacizde bulunmak, fiili, Kamu görevinden çıkarma (Kamu kurum ve kuruluşları ile vakıf yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı ve memur olarak bir daha atanmamak üzere kamu görevinden çıkarmadır) cezasını gerektiren bir fiil olarak düzenlenmiştir.
(m.54/ç.5) Yükseköğretim kurumlarında cinsel tacizde bulunmak, biçiminde düzenlenen fiil, Yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl için uzaklaştırma (öğrenciye, yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesidir) cezasını gerektiren bir fiil olarak düzenlenmiştir.
(m.54/d.5) Kişilerin vücudu üzerinde cinsel davranışlarda bulunmak suretiyle cinsel dokunulmazlıklarını ihlal etmek, fiili Yükseköğretim kurumundan çıkarma (öğrenciye, bir daha çıkarıldığı yükseköğretim kurumuna alınmamak üzere öğrencilikten çıkarıldığının yazı ile bildirilmesidir) ) cezasını gerektiren bir fiil olarak düzenlenmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.334 ve devamında Adli Yardım düzenlenmiştir.
https://www.istanbulbarosu.org.tr/FooterContent.aspx?ID=69&Desc=Tan%C4%B1t%C4%B1m
İstanbul Barosu Adli Yardım Merkezleri için https://www.istanbulbarosu.org.tr/Komisyonlar.aspx?ID=3&Desc=Kadin-Haklari-Merkezi
Madde 150 – (Değişik: 6/12/2006 – 5560/21 md.)
(1) Şüpheli veya sanıktan kendisine bir müdafi seçmesi istenir. Şüpheli veya sanık, müdafi seçebilecek durumda olmadığını beyan ederse, istemi halinde bir müdafi görevlendirilir.
(2) Müdafii bulunmayan şüpheli veya sanık; çocuk, kendisini savunamayacak derecede malul veya sağır ve dilsiz ise, istemi aranmaksızın bir müdafi görevlendirilir.
(3) Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada ikinci fıkra hükmü uygulanır.
(4) Zorunlu müdafilikle ilgili diğer hususlar, Türkiye Barolar Birliğinin görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
https://www.istanbulbarosu.org.tr/FooterContent.aspx?ID=78&Desc=CMK-Tan%C4%B1t%C4%B1m